فن کویل چیست و چگونه کار میکند؟
آیا استفاده از فن کویل گزینه مناسبی برای خانه شماست؟ با پیشرفتهتر شدن صنعت تهویه مطبوع و متنوعتر شدن دستگاهها گزینههای مختلفی پیش روی شما قرار گرفته است. داکت اسپلیت و کولر گازیها رایجترین سیستمها هستند. در مقالات قبلی اشاره کردیم که نصب داکت اسپلیتها نیازمند شبکهای از کانالکشی است که اجرای این امر برای خانه یا دفاتر از پیش ساخته شده پروژهای دشوار و پرهزینه خواهد بود.
فن کویلها یکی از سیستمهای جایگزین برای خانهها یا دفاتری هستند که لولهکشی ندارند. فن کویلها انواع مختلفی دارند، اما همه آنها از فن و کویل برای گرمایش و سرمایش هوا استفاده میکنند. در این مقاله با مزایا و معایب فن کویل آشنا خواهید شد و خواهید فهمید که آیا این سیستم برای خانه شما مناسب است یا نه.
فن کویل چیست؟
سیستم فن کویل روش تنظیم دمای اتاق یا فضای داخلی را برای همیشه تغییر داده و نیاز به کانالکشی سنتی را از بین برده است. اجزای اصلی آن شامل یک کویل تبادل حرارت، یک فن برای گردش مناسب هوا و سیستمهای کنترلی یکپارچه است که روی دما و جریان هوا نظارت میکند. فن کویلها شامل دو نوع اصلی میشوند: سیستم فن کویل عمودی و سیستم فن کویل افقی، که هرکدام دارای جهتگیریهای مختلفی هستند.
فن کویلها میتوانند دمای اتاقها را به صورت تکی کنترل کنند یا به سیستم کانالکشی متصل شوند تا چندین فضا را تحت پوشش قرار دهند. این سیستمها انتخاب ایدهآلی برای کنترل دما در آپارتمانها، دفاتر، اتاقهای هتل، مراکز تجاری و فروشگاهها و مراکز بهداشتی و درمانی هستند.
در ضمن اگر دغدغه محیط زیستی دارید استفاده از فن کویلها تاثیر مخرب کمتری بر محیط زیست دارد. سیستمهای فن کویل معمولاً از گازهای مبرد کمتر یا انواع سازگارتر با محیط زیست استفاده میکنند.
فن کویل چگونه کار میکند؟
یک سوئیچ خاموش/روشن یا ترموستات عملکرد فن کویل را کنترل میکند. یک فن در داخل دستگاه، هوا را از فضای داخلی جذب میکند. همچنین برخی از فن کویلها اجازه میدهند که هوای تازه از خارج وارد شود. هوای ورودی از یک فیلتر عبور کرده و از روی کویل جریان مییابد. مبرد یا آب سرد/گرم از طریق کویل جریان مییابد تا هوا را گرم یا سرد کند. حالا فن هوای مطبوع را در دمای مشخص از سیستم خارج کرده و دوباره به فضای داخلی میفرستد.
اجزای اصلی فن کویل
- کویل (مبدل حرارتی): کویل بخشی است که در آن فرآیند تبادل حرارت بین مبرد (یا آب گرم/سرد) و هوای محیط انجام میشود.
در حالت سرمایش، کویل حرارت را از هوا جذب میکند و هوا را خنک میکند.
در حالت گرمایش، کویل حرارت را به هوا منتقل میکند و محیط را گرم میکند. - فن (هواکش): فن برای جابهجایی هوای تهویهشده در محیط به کار میرود.
فن سانتریفیوژ: برای فشار بالاتر استفاده میشود و هوای بیشتری را در مسافت طولانیتر جابهجا میکند.
فن محوری: برای جابهجایی حجم زیادی از هوا با فشار پایین مناسب است. - فیلتر: فیلتر هوا در قسمت ورودی قرار میگیرد و گردوغبار و ذرات معلق را از هوا حذف میکند، باعث بهبود کیفیت هوای محیط میشود و از آلودگی و خرابی اجزای داخلی سیستم جلوگیری میکند.
- ترموستات: ترموستات دمای محیط را کنترل و تنظیم میکند یعنی اگر دما از مقدار تنظیمشده بالاتر یا پایینتر برود، ترموستات به سیستم فرمان میدهد که سرمایش یا گرمایش محیط را تنظیم کند.
- دریچهها: دریچههای خروجی و ورودی هوا وظیفه جابهجایی و توزیع یکنواخت هوا در محیط را بر عهده دارند.
- موتور الکتریکی: این موتور فن را به حرکت در میآورد و باعث گردش هوای تهویهشده در محیط میشود.
- کویل کندانسور (در برخی مدلها): در مدلهایی که به واحد خارجی متصلاند، کویل کندانسور حرارت را از سیستم به محیط خارج منتقل میکند.
انواع فن کویل
- فن کویل سقفی توکار و سقفی کاستی: در این نوع فن کویل نصبها در سقف انجام میشود و به همین دلیل ظاهر فضا را تحت تأثیر قرار نمیدهد.
- فن کویل دیواری و زمینی: از سوی دیگر، بعضی از فن کویلها روی دیوارها یا کف نصب میشوند و معمولاً در مکانهایی قرار میگیرند که ظاهر اهمیت کمتری دارد و دسترسی به این سیستمها اولویت بیشتری دارد.
- فن کویل کانالی پرفشار: فن کویلها با فشار بالا میتوانند همراه با سیستمهای کانالکشی متعدد مورد استفاده قرار گیرند، بهویژه در مواردی که نیاز به توزیع گسترده هوا حتی در فاصلههای زیاد وجود دارد.
مزایای فن کویل
- سرمایش و گرمایش همزمان
- نصب ارزانتر و آسانتر در مقایسه با داکت اسپلیت
- تاثیر مخرب کمتر روی محیط زیست
- کنترل جداگانه دمای هر اتاق
- بازدهی بالا
- نگهداری و تعمیر آسان علارغم پیچیدگی دستگاه
معایب فن کویل
- صدای زیاد
- فیلترهای کوچک و ناکارآمد
- تولید هوای خشک
عیبیابی سیستم فن کویل
حالا که به طور نسبی سیستم تهویه مطبوع فن کویل را شناختید، لازم است که بتوانید ایرادات دستگاه خود را تشخیص دهید. در ادامه برخی از این ایرادات را توضیح دادهایم تا در صورت مشاهده با متخصص حرفهای تماس بگیرید. توجه داشته باشید که برای تعمیر و یا مشاوره درباره دستگاههای فن کویل خود میتوانید با وبسایت پنکه در ارتباط باشید.
مشکلات فن خنککننده
اگر هوای خروجی از سیستم به اندازه کافی خنک نیست و از سیستم خنککننده با آب سرد استفاده میکنید، ممکن است مشکلی در یکی از کویلهای آب سرد وجود داشته باشد یا تعداد آنها برای خنککردن فضای شما کافی نباشد. اگر مشکل از تعداد کویلها باشد، احتمالا باید به فکر خرید یک سیستم جدید باشید.
مشکلات نویز و فن
اگرچه به طور کلی سطح صدای فن کویلها جزو نقاط ضعف این دستگاهها به شمار میآید اما این صدا نباید از حد معمولی بیشتر شود. صدای آزاردهنده ممکن است ناشی از مشکلاتی مانند تسمه فرسوده، قطعات آسیبدیده یا نصب نادرست باشد. در این موارد، ممکن است به خدمات یک متخصص تهویه مطبوع نیاز داشته باشید تا مشکل را شناسایی و برطرف کند.
مشکلات جریان هوا و کیفیت هوا
از مشکلات پرتکرار سیستم تهویه مطبوع فن کویل میتوان به اخلال در توزیع جریان هوا اشاره کرد. پلنومها (جعبه توزیع هوا در دهانه فن کویل)، فیلترها و کویلهای کثیف میتوانند مقاومت را افزایش داده و حجم هوای عبوری را کاهش دهند، که این امر جریان هوا و در نتیجه توانایی سیستم برای گرم یا خنک کردن فضا را تحت تأثیر قرار میدهد. تمیز کردن صحیح دستگاه میتواند این مشکل را برطرف کند.
سخن پایانی...
در پایان، فن کویلها جزو شاخههای اصلی صنعت تهویه مطبوع به شمار میآیند که میتوانید هم برای ایجاد سرمایش و هم برای ایجاد گرمایش روی آنها حساب باز کنید. صاحبان خانه و متخصصین تهویه مطبوع باید با اصول اولیه فن کویلها، از جمله انواع، مزایا و معایب و نحوه عیبیابی صحیح آنها آشنا باشند چرا که مانند هر دستگاه دیگری نگهداری مناسب از فن کویلها برای رسیدن به حداکثر بهرهوری در بلندمدت ضروری است.