بهترین کولر برای مناطق مختلف ایران کدام است؟
در این مقاله با بررسی اقلیمهای مختلف ایران و شرایط آبوهوایی استانها، مناسبترین نوع سیستم سرمایشی برای هر منطقه (کولر آبی، کولر گازی، پنکه) معرفی شده است. هدف، راهنمایی مصرفکنندگان خانگی و اداری در انتخاب بهینه دستگاه تهویه بر اساس میزان دما و رطوبت مناطق مختلف کشور است.
مناطق شمالی (مرطوب و سردسیری)
نواحی شمالی کشور نظیر استانهای گیلان، مازندران و گلستان در تابستان رطوبتی بسیار بالا دارند. در این اقلیم مرطوب استفاده از کولر آبی بیاثر است؛ زیرا هوای خروجی کولر آبی رطوبت هوا را افزایش داده و عملاً خنککنندگی کافی ایجاد نمیکند. برعکس، کولرهای گازی با خنکسازی مکانیکی و کاهش رطوبت هوا، انتخاب بهتری بهشمار میآیند. در نتیجه برای استانهای شمالی خرید کولر گازی دیواری یا ایستاده توصیه میشود، به ویژه مدلهایی که دارای فیلتر جذب رطوبت هستند.
مناطق مرکزی و کویری (گرم و خشک)
فلات مرکزی کشور و نواحی کویری مانند اصفهان، یزد، کرمان، قم، سمنان و بخشهایی از خراسان و سیستان از هوای گرم و بسیار خشک برخوردارند. در این مناطق کولرهای آبی (بهویژه نوع سلولزی با پوشال ویژه) عملکرد بسیار خوبی دارند؛ زیرا تبخیر آب در هوای خشک، سرمایش موثری ایجاد کرده و رطوبت نسبتاً ملایمی به محیط میدهد.
بهعلاوه، مصرف برق کولر آبی بسیار اندک است و از خشک شدن بیش از حد هوا جلوگیری میکند. بنابراین در استانهایی که نام بردیم، کولر آبی خانگی مناسبترین گزینه است. (در فضاهای بزرگتر تجاری یا اداری این نواحی نیز میتوان از سیستمهای سرمایش تبخیری صنعتی یا داکت اسپلیت استفاده کرد.) در هر حال، در گرمای شدید ممکن است نیاز به کولر سلولزی قویتر یا تهویه دومرحلهای باشد، اما اصل کاربرد کولر آبی در این نواحی ثابت شده است.
مقاله پیشنهادی: بهترین روشها برای افزایش راندمان کولر آبی
مناطق جنوبی و شرقی (بسیار گرم و شرجی)
در نواحی جنوبی همچون خوزستان، بوشهر و هرمزگان و بخشهایی از سیستان و بلوچستان (مانند چابهار) که تابستانها دمای بسیار بالایی همراه با رطوبت قابل توجه دارند، کولر گازی گزینه اصلی است. در استان خوزستان با دمای بیش از ۴۳ درجه و رطوبت بالا مشخص شده که کولر آبی پاسخگوی نیاز نیست و عملاً استفاده از کولر گازی به مراتب رایجتر است.
بنابراین در این بخشها از کولر گازی ایستاده یا اسپلیت با ظرفیت بالا و عملکرد قدرتمند استفاده میشود. این کولرها ضمن خنککردن سریع، رطوبت محیط را تا حد قابل تحملی کاهش میدهند. در نواحی ساحلی شرقی (چابهار) که رطوبت دریایی نیز وجود دارد، باز هم کولر گازی توانایی بهتری نسبت به کولر آبی دارد. (در مجموعههای بزرگ تجاری/اداری این نواحی معمولاً چیلر مرکزی یا سیستمهای VRF نصب میشود تا پاسخگوی حجم بالای سرما باشند.)
فنهای برقی (پنکه)
در بخشهایی که هوا چندان گرم و شرجی نباشد، یا برای تکمیل تهویه میتوان از پنکه استفاده کرد. پنکهها مصرف برق بسیار پایین و نصب سادهای دارند. با این حال، باید توجه داشت که پنکه خنکی واقعی ایجاد نمیکند و تنها با افزایش جریان هوا، احساس سرما (Wind Chill) میدهد. بنابراین در فصل تابستان یا در هوای شرجی استفاده از پنکه به تنهایی توصیه نمیشود و صرفاً در هوای معتدل همراه با کولر گازی به کاهش مصرف انرژی کمک میکند.
سخن پایانی...
- نواحی خشک (کویری): بهترین گزینه کولر آبی (پد سلولزی) است؛ کممصرف، افزودن رطوبت مفید و سرمایش قوی.
- نواحی مرطوب و شرجی: استفاده از کولر گازی توصیه میشود؛ کولر آبی در رطوبت بالا بازدهی ندارد.
- نواحی ساحلی و معتدل: در تابستان معتدل میتوان از کولرهای گازی (یا در برخی نقاط پنکه در غیاب گرمای شدید) استفاده کرد، ولی در تابستان گرم بهتر است کولر گازی قوی انتخاب شود.
- مصارف خانگی در مقایسه با اداری: در خانهها معمولاً از کولر گازی (و در مناطق خشک از کولر آبی) استفاده میشود، ولی در فضاهای تجاری و اداری بزرگ معمولاً سیستمهای مرکزی نظیر داکت اسپلیت یا چیلر مرکزی بهکار میرود. با این حال اصل انتخاب دستگاه بر اساس شرایط اقلیم یکسان است.
