کولر گازی چیست و چگونه کار می‌کند؟
انواع مختلفی از سیستم‌های تهویه مطبوع وجود دارد که درک تفاوت‌های آنها می‌تواند گیج‌کننده باشد زیرا هر کدام به روش متفاوتی کار می‌کنند و مزایا و معایب خاص خود را دارند.
در ایران، استفاده از کولرهای گازی یا اسپلیت‌ها به سرعت در حال رشد است و در میلیون‌ها خانه در سراسر کشور نصب شده‌اند. اما سیستم تهویه مطبوع اسپلیت (کولر گازی) چیست؟ در این مقاله، همه چیزهایی که باید بدانید را توضیح خواهیم داد.
کولر گازی چیست؟
کولر گازی از دو واحد (یونیت) جداگانه تشکیل شده است؛ یونیت داخلی که هوای مطبوع را به داخل خانه می‌دمد و یونیت خارجی که گرمای جمع‌آوری‌شده از یونیت داخلی را به بیرون دفع می‌کند.
بیشتر افراد این نوع سیستم‌ها را از یونیت داخلی که روی دیوار نصب می‌شوند می‌شناسند. یونیت‌های داخلی معمولاً سفید رنگ هستند، عرضی بین نیم متر تا یک متر دارند و در ارتفاع تقریبی دو متری از سطح زمین نصب می‌شوند. (البته شما می‌توانید در وبسایت پنکه رنگ یا طرح یونیت داخلی کولر گازی خود را به صورت سفارشی، شخصی‌سازی کنید. برای این منظور می‌توانید روی این لینک کلیک کنید)
کولر گازی‌ها انتخاب مناسبی برای کنترل دما در فضاهای کوچک‌تر هستند، مانند یک اتاق خواب یا یک آپارتمان کوچک یک‌خوابه. این سیستم‌ها برای اتاق‌هایی تا مساحت ۶۰ متر مربع مناسب هستند.
کولر گازی چگونه کار می‌کند؟
ماده مبرد (Refrigerant) همان ماده جادویی است که به وسیله آن تهویه مطبوع ممکن می‌شود. این ماده می‌تواند به سرعت بین حالت گاز و مایع تغییر کند و در طی این فرآیند دمای خود را نیز تغییر دهد. این تغییر دما برای گرم کردن یا خنک کردن هوای واردشده به سیستم تهویه مطبوع استفاده می‌شود.
در کولر گازی، فرآیند به این صورت اتفاق می‌افتد:
- ۱. گاز مبرد وارد کمپرسور یونیت خارجی می‌شود، جایی که تحت فشار قرار می‌گیرد و گرم می‌شود.
- ۲. گازی که تحت فشار قرار گرفته از طریق لوله‌های کندانسور عبور داده می‌شود که آن را به مایع تبدیل می‌کند.
- ۳. سپس دوباره فشار این مایع کاهش داده شده و سرد می‌شود و مجدداً به گاز تبدیل می‌گردد.
با چرخش مداوم مبرد بین گاز سرد و مایع داغ، سیستم تهویه مطبوع می‌تواند از تغییر دمای آن برای خنک کردن هوایی که از اتاق می‌مکد استفاده کند. هوای داخل یونیت داخلی از روی کویل اواپراتور که توسط گاز مبرد سرد شده عبور داده می‌شود و خنک می‌گردد. سپس هوای خنک‌شده به اتاق بازگردانده می‌شود.
یونیت‌های داخلی و خارجی از طریق سیم‌های برق برای تأمین انرژی و لوله‌های گاز پرفشار برای گردش مبرد در سیستم به یکدیگر متصل هستند.
یونیت‌های کولر گازی کجا قرار می‌گیرند؟
یونیت داخلی روی دیوار نصب می‌شود و تقریباً دو متر از سطح زمین فاصله دارد. یونیت داخلی باید در مکانی قرار بگیرد که جریان هوا به صورت متوازن در سراسر اتاق پخش شود و همچنین دسترسی آسان برای نظافت و تعمیرات داشته باشد.
محل قرارگیری یونیت خارجی بیرون از ساختمان است. معمولاً یونیت خارجی کنار اتاقی که یونیت داخلی در آن نصب شده قرار می‌گیرد تا مقدار لوله‌کشی و سیم‌کشی مورد نیاز برای اتصال آنها کاهش یابد. چون یونیت خارجی هوای گرم را با استفاده از فن از سیستم دفع می‌کند، محیط اطراف آن ممکن است کمی پر سر و صدا و گرم باشد. بهتر است یونیت خارجی را در گوشه‌ای که تا حد ممکن دور از فضای زندگی است قرار دهید. همچنین در نظر داشته باشید که یونیت خارجی نباید به دیوار تکیه کند، زیرا کمپرسور و فن می‌توانند باعث لرزش دیوار شوند.
کولر گازی اینورتر چیست؟
کمپرسور تهویه مطبوع وظیفه پمپ کردن مبرد را به عهده دارد و با افزایش یا کاهش فشار، دمای آن را تغییر می‌دهد. در یک کولر گازی معمولی، کمپرسور دو حالت دارد: حداکثر سرعت یا خاموش. زمانی که کمپرسور با حداکثر سرعت کار می‌کند و دمای مورد نظر به دست می‌آید، خود به خود خاموش می‌شود. در کولر گازی‌های اینورتر، به جای اینکه کمپرسور تا رسیدن به دمای تنظیم‌شده با حداکثر سرعت کار کند، کمپرسور قادر است سرعت خود را تنظیم کند که این امکان را به آن می‌دهد تا همیشه فقط مقدار مورد نیاز را پمپ کند. این باعث می‌شود که کولر گازی اینورتر حدود ۳۰ درصد نسبت به کولر گازی معمولی کارآمدتر باشد. امروزه بیشتر دستگاه‌های مدرن تهویه مطبوع از فناوری اینورتر استفاده می‌کنند.
با توانایی کمپرسور کولر گازی اینورتر (اسپلیت اینورتر) برای کار کردن با سرعت مناسب، این سیستم معمولاً نسبت به کولر گازی معمولی که بین حالت سکون و سرعت کامل در نوسان است، کم‌صدا‌تر می‌باشد. این روش افراطی در عملکرد کولر گازی‌های غیر اینورتر باعث فرسودگی سریع‌تر قطعات کمپرسور می‌شود، که عمر آن را کوتاه‌تر کرده و هزینه‌های سرویس را افزایش می‌دهد.
سیستم تهویه مطبوع سرد و گرم چیست؟
سیستم‌های تهویه مطبوع سرد و گرم همزمان هم قادر به تولید هوای سرد هستند و هم هوای گرم. و این ویژگی معمولاً در اسپلیت‌های مدرن وجود دارد. این سیستم با معکوس کردن چرخه تبرید خود می‌تواند هوای گرم تولید کند، به طوری که کندانسور به اواپراتور و اواپراتور به کندانسور تبدیل می‌شود.
با توانایی کمپرسور کولر گازی اینورتر (اسپلیت اینورتر) برای کار کردن با سرعت مناسب، این سیستم معمولاً نسبت به کولر گازی معمولی که بین حالت سکون و سرعت کامل در نوسان است، کم‌صدا‌تر می‌باشد. این روش افراطی در عملکرد کولر گازی‌های غیر اینورتر باعث فرسودگی سریع‌تر قطعات کمپرسور می‌شود، که عمر آن را کوتاه‌تر کرده و هزینه‌های سرویس را افزایش می‌دهد.
آیا نصب کولر گازی آسان است؟
نصب یک کولر گازی باید کمتر از یک روز طول بکشد و حتماً باید توسط یک متخصص حرفه‌ای انجام شود. تکنسین تهویه مطبوع نیاز دارد که یک سوراخ کوچک در دیوار برای لوله‌کشی و سیم‌کشی برق ایجاد کند، بدون اینکه تغییر دیگری در ساختمان لازم باشد.
طول عمر کولر گازی‌ها چقدر است؟
کولر گازی‌ها معمولاً قبل از اینکه به تعمیرات اساسی نیاز داشته باشند بیش از ۱۰ سال دوام می‌آورند، اما این موضوع به سازنده دستگاه نیز بستگی دارد. توصیه می‌شود که تمام دستگاه‌های اسپلیت به صورت سالانه توسط یک متخصص سرویس شوند و فیلترهای هوا نیز هر چند ماه یک بار تمیز شوند.
چه اندازه‌ای از سیستم اسپلیت تهویه مطبوع نیاز دارم؟
در کولر گازی، ظرفیت دستگاه بر اساس چندین عامل تعیین می‌شود، از جمله متراژ اتاق، میزان شیشه‌کاری، مقدار نور خورشید در بعدازظهر و اینکه آیا ساختمان دارای سقف عایق‌بندی شده است یا خیر.
